Wstęp
Niezależnie od tego czy jeździmy skuterem, czy też motocyklem, odpowiednia odzież to sprawa zbyt poważna, by można ją było zignorować. W trakcie paskudnego upadku dobra odzież może zrobić dużą różnicę – zapobiec albo przynajmniej zminimalizować urazy, które mogłyby nas odwieść od wsiadania ponownie na motocykl.
Odpowiednia odzież może ulepszyć naszą jazdę i czerpaną z niej radość, ponieważ chroni nas ona przed wieloma negatywnymi czynnikami. Bycie przemarzniętym, przegrzanym albo przemoczonym do szpiku kości odbiera całą przyjemność jazdy. Ponadto dolegliwości te mogą mieć wpływ na naszą koncentrację, poziom zmęczenia i odwodnienia.
Dlatego przedstawiamy Wam przewodnik po dobrej odzieży dla motocyklisty, który pozwoli Wam zwiększyć komfort jazdy i dzięki któremu będziecie mogli uniknąć ewentualnych urazów.
10 złotych zasad
Kiedy inwestujemy spore pieniądze w strój do jazdy na motocyklze, to chcemy mieć pewność, że spełni ona swoje zadanie. Oto 10 podstawowych zasad, którymi każdy motocyklista musi się kierować podczas dobierania odpowiedniego stroju:
- Ciało musi być całe osłonięte;
- Na stawy muszą być nałożone specjalne ochraniacze;
- Skóra w miejscach najbardziej podatnych na otarcia powinna być chroniona przy użyciu materiału odpornego na ścieranie;
- Każdy rodzaj ubioru powinien mieć więcej niż jedną linię szycia i przynajmniej jedną ukrytą linią szycia na eksponowanych szwach.
- Wszystkie zapięcia powinny być bezpieczne i chronione przed kontaktem z drogą albo innymi powierzchniami
- Zewnętrzne kieszenie, uchwyty czy paski nie są zalecane, ze względu na możliwość zahaczenia się o coś i spowodowania upadku
- Odzież powinna być wykonana z najwyższej jakości materiału – dobrze izolującego, nieprzemakalnego i wiatroszczelnego, czyli takiego, który skutecznie chroni przed zimnem
- Odzież musi być przewiewna, by chroniła przed przegrzaniem i odblaskowa – by można ją było dostrzec nawet z dalekiej odległości
- Odzież musi być na tyle dopasowana, by w razie wypadku pozostała na swoim miejscu
- W czasie jazdy kieszenie powinny być opróżnione, bo jakiekolwiek przedmioty w kieszeniach mogą podczas wypadku spowodować dodatkowe urazy.
Jak prawidłowa odzież może ulepszyć naszą jazdę?
Ochrona przed zimnem
Bycie przemarzniętym jest nie tylko nieprzyjemne, ale też męczące i stresujące. Zimno powoduje, że stajemy się mniej skoncentrowani, a czas naszej reakcji wydłuża się. Spadek temperatury korpusu kręgowego może mieć nawet wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu i przyczynić się do osłabienia zdolności podejmowania decyzji. Zmarznięty motocyklista może stać się nerwowy, poirytowany albo zupełnie wyłączyć się w trakcie wykonywania jakiegoś manewru.
Izolująca i wiatroszczelna odzież pozwala na utrzymanie odpowiedniej temperatury korpusu i redukuje stres wywołany zimnem. Izolacja tworzy tak jakby warstwę ciepłego powietrza pomiędzy ciałem a zewnętrzną „skorupą” odzieży. Należy zatem unikać odzieży, która jest zbyt duża i/albo zbyt luźna, bo trzepotanie kurtki czy spodni może powodować, że ciepło będzie uciekać. Przylegające do ciała otwory wokół szyi, nadgarstków czy przewężenia w talii, a także przykryte zamki błyskawiczne również zmniejszą „wyciekanie” ciepła. Trzeba w szczególności dbać o to, żeby nie mieć zimnej szyi, twarzy, rąk, stóp i goleni. Aż 1/3 ciepła traci się przez szyję i twarz, dlatego kominiarka albo porządna chusta na szyję są doskonałym sposobem na to, żeby w tej części utrzymać ciepło.
Ochrona przed wilgocią
Mokre lub wilgotne ubrania są nie tylko niewygodne, ale też rozpraszające. Mając na sobie mokre ubrania możemy też być pewni, że szybko zmarzniemy, ponieważ woda pochłania ciepło z naszego ciała. To jest szczególnie ważna sprawa dla motocyklistów, bo wychładzanie organizmu jest potęgowane przez wiatr. Nawet gdy temperatura powietrza jest stosunkowo wysoka, to i tak możemy zmarznąć z powodu przemokniętej od potu odzieży.
Nieprzemakalna i oddychająca odzież to klucz do utrzymania ciała w stanie suchym i do zachowania komfortu jazdy. Trzeba jednak wiedzieć, że istnieje znaczna różnica pomiędzy odzieżą nieprzemakalną a wodoodporną. O ile woda nie przeniknie przez tkaninę nieprzemakalną, to na pewno uda jej się to w końcu zrobić przez odzież wodoodporną. Ale nieprzemakalna odzież musi także oddychać, to znaczy musi z jednej strony chronić nas przed deszczem, z drugiej natomiast pochłaniać nasz pot. Kombinezony z powłoką z polichlorku winylu (PVC) albo z plastyfikowanego PVC są nieprzemakalne, stanowią ochronę przed nagłym deszczem, ale nie oddychają. W rezultacie takie ubranie może przemoknąć od naszego potu, a to z kolei spowoduje utratę ciepła.
Ochrona przed gorącem
Gorąco to prawdopodobnie najcięższa rzecz, z jaką muszą sobie radzić motocykliści. Wielu z nich nie nosi więc odpowiedniej odzieży ochronnej, gdy na zewnątrz temperatura jest bardzo wysoka. Jest to oczywiście jeden ze sposobów na uniknięcie przegrzania, ale z drugiej strony stwarza ono ryzyko wystąpienia odwodnienia, poparzenia słonecznego, podrażnienia związanego z działalnością wiatru, nie mówiąc już o urazach będących skutkiem wypadku.
Odpowiednia wentylacja i odbijanie promieni słonecznych to elementy kluczowe, jeśli chodzi o zachowanie komfortu jazdy przy gorącej temperaturze. Dobra wentylacja sprawia, że wiatr może swobodnie przenikać przez ubranie, a to powoduje, że pot nie gromadzi się na skórze, tylko odparowuje. Dobrze wentylowana odzież pozwala na przepływ powietrza przez otwory wentylacyjne albo przez panele z siatki. Punkty ulatniania się powietrza są z tyłu.
Zewnętrza warstwa ubrania powinna być również tak skonstruowana, by odbijała, a nie pochłaniała promieni słonecznych, zarówno tych bezpośrednich, jak i tych odbitych od drogi. Jaśniejsze kolory odbijają takie promienie, natomiast kolory ciemne je absorbują. Zresztą, obecnie mamy w sklepach wiele nowoczesnych materiałów, które są tak zaprojektowane, by zwiększały komfort podczas upału.
Jadąc motocyklem w upale musimy też pamiętać o uzupełnianiu płynów – czyli o piciu dużych ilości wody, które zastąpią wodę utraconą na skutek pocenia się.
Jak prawidłowa odzież może zminimalizować ryzyko urazu?
Niezależnie od tego, co mamy założone, szansa na przeżycie bezpośredniego zderzenia z innym pojazdem lub innym obiektem jest tym mniejsza, im większa jest siła takiego zderzenia. Jednakże, wiele wypadków z udziałem motocykli wcale nie polega na bezpośrednim zderzeniu i często wcale nie dochodzi do nich w powodu zbyt dużej prędkości. Prawidłowo dobrana odzież może zapobiec urazom albo zminimalizować ich wielkość.
Zewnętrzna warstwa każdego elementu ubrania albo kombinezonu powinna przede wszystkim:
- być w stanie ochronić skórę przed przecięciami, wysypką i otarciami wynikłymi z poruszania się w poprzek drogi;
- chronić przed ostrymi przedmiotami;
- minimalizować ryzyko poparzeń wynikłych z kontaktu z rozgrzanym silnikiem albo rurami wydechowymi;
- chronić skórę przed zdarciem (czasem następuje to aż do mięśni i jest bardzo bolesne);
- chronić przed brudem z drogi, a przez to zapobiegać ewentualnym infekcjom.
Podczas upadku lub bezpośredniego zderzenia z innym pojazdem lub innym obiektem, specjalne ochraniacze powinny natomiast:
- zapobiegać ciężkim złamaniom lub minimalizować ich skutki;
- zapobiegać uszkodzeniom stawów lub minimalizować ich skutki.
Badania pokazują, że motocykliści, którzy noszą odzież ochronną, przebywają średnio siedem dni krócej w szpitalu i mają 40 % więcej szans na to, że nie doznają w trakcie wypadku trwałych uszkodzeń ciała.
Urazy 7 na 10 motocyklistów, którzy mieli wypadek, mogłyby być mniejsze albo mogłyby w ogóle nie wystąpić, o ile nosiliby oni prawidłową odzież ochronną. Większość motocyklistów wkłada kask i kurkę, ale nie myśli już za bardzo o ochronie nóg. Jest to dość zastanawiające, biorąc pod uwagę, że to właśnie nogi są najbardziej narażone na urazy podczas wypadku.
Odzież ochronna nie tylko jednak zapobiega urazom na skutek wypadku, ale także chroni przed dokuczliwymi, latającymi owadami czy też kamieniami i gruzem, który ustawicznie leci na motocyklistę podczas jazdy.
Lista najczęstszych urazów, jakich podczas wypadku doznać mogą motocykliści:
- Głowa – Ponad 2/3 (68%) motocyklistów bez kasku miało urazy głowy. Z tego większość – 90% – miała urazy tkanki miękkiej, 59% miała urazy mózgu, a 31 % – pęknięcie czaszki;
- Ramię – 56 % motocyklistów, którzy ulegli wypadkowi, miało urazy ramion. Większość z nich (91%) dotyczyła urazów tkanki miękkiej, ale aż 30 % to były złamania;
- Ręka – 30 % motocyklistów, którzy ulegli wypadkowi, miało urazy rąk. Większość z nich (90 %) dotyczyła urazów tkanki miękkiej, 17 % doznała jednak złamań;
- Nogi – 81 % motocyklistów doznało w trakcie wypadku urazów nóg. Większość z nich (94 %) to były obrażenia tkanki miękkiej, ale aż 40 % doznało także złamań;
- Kolana – 50 % motocyklistów uczestniczących w wypadku doznało urazów kolan. Prawie wszystkie (96 %) dotyczyły obrażeń tkanki miękkiej, ale 6 % to były także złamania;
- Kostki - 23 % motocyklistów, którzy ulegli wypadkowi, miało urazy kostki. Prawie wszystkie (87 %) dotyczyły obrażeń tkanki miękkiej, 17 % stanowiły natomiast złamania;
- Stopy – 16 % motocyklistów uczestniczących w wypadku miało urazy stóp. Większość tych urazów (94 %) dotyczyła tkanki miękkiej, ale 25 % to były złamania.
Zaznaczmy, że jest to typowy podział urazów, jakich doznawał motocyklista w trakcie wypadku, zanim wprowadzona została do użytku specjalistyczna odzież ochronna.
Jak dobrać odpowiednią odzież ochronną
Projekt i konstrukcja
O ile odzież ochronna nie zostanie przetestowana w symulacji wypadku, to nie da się powiedzieć, jak się ona w takim wypadku zachowa. Jest jednak kilka cech, dotyczących projektu i konstrukcji ubrania, które mogą pomóc rozpoznać właściwą odzież – taką, która w razie wypadku powinna spełnić swoje zadanie.
Odporność na ścieranie
Jeśli konkretny ubiór nie był testowany, to trudno powiedzieć, jak tak naprawdę sprawdzi się on podczas jazdy, zwłaszcza podczas przemierzania drogi w poprzek. Dlatego przed dokonaniem zakupu należy pamiętać o dwóch rzeczach:
- Wybierając odzież skórzaną trzeba rozglądnąć się za grubszą skórą. Generalnie bowiem grubsza skóra będzie się charakteryzowała większą odpornością na ścieranie. Oczywiście istotny będzie tu także rodzaj skóry i to, jak jest ona konserwowana;
- Wybierając ubranie z tkaniny, trzeba się upewnić, że jest ono uszyte z kilku różnych warstw. Wyroby włókiennicze mogą mieć wysoką odporność na ścieranie, ale tylko wtedy, gdy są wykonane z kilku warstw. Wielowarstwowe wyroby włókiennicze, jak np. te z oddzielną warstwą nieprzemakalną, warstwą odporną na ścieranie i tzw. zewnętrzną skorupą mogą mieć podobny poziom ochrony co skóra.
Generalnie wyróżniamy cztery strefy ryzyka wystąpienia obrażeń. Każda z nich wymaga innej ochrony.
Strefa I – to strefa o najwyższym ryzyku wystąpienia urazów. Obejmuje ona barki, łokcie, nadgarstki, przewężenie w talii, kręgosłup, golenie oraz kostki. Te miejsca wymagają ochraniaczy wykonanych z materiałów o wysokiej odporności na ścieranie. Europejskie standardy wymagają dla kurtek i spodni minimum 4 – sekundowej odporności na ścieranie. Oznacza to, że materiał musi wytrzymać 4 sekundy tarcia o powierzchnię drogi zanim się przedrze.
Strefa II – to również strefa o wysokim ryzyku wystąpienia obrażeń. Obejmuj ona zewnętrzne części ud, ramion, a także plecy bez kręgosłupa. Strefa ta wymaga stosowania materiałów odpornych na ścieranie, ale nie ochraniaczy. Wiele warstw może być w tym miejscu bardziej skuteczne niż jedna, pojedyncza warstwa.
Strefa III – to strefa o zdecydowanie niższym ryzyku wystąpienia obrażeń. Obejmuje ona przede wszystkim okolice pach i podudzia. Tutaj materiał nie musi być aż tak odporny na ścieranie, wystarczy, że wytrzyma 1,8 sekundy tarcia.
Strefa IV – to strefa o najmniejszym ryzyku doznania obrażeń. Obejmuje ona łydki i najbardziej wewnętrzne strefy ciała z przodu – brzuch czy klatkę piersiową. W tych miejscach większa uwagę przywiązuje się do stosowania materiału o dobrej wentylacji i elastyczności, natomiast jeśli chodzi o odporność na ścieranie, to wystarczy, że wytrzyma on ok. 1 sekundy tarcia. Trzeba jednak pamiętać, że np. popularny dżins wytrzymuje jedynie ok. 0,6 sekundy tarcia.
Ochrona przed uderzeniem
Ochraniacze, nazywane zwyczajowo pancerzem, to osłony noszone pod ubraniem, które mają na celu zaabsorbowanie i rozłożenie skutków bezpośredniego uderzenia. Ochraniacze minimalizują ryzyko złamań i uszkodzeń stawów, a powinny być noszone na ramionach, łokciach, udach i kolanach.
Najlepiej jest kupować ochraniacze, które były testowane w specjalnych laboratoriach. Kiedy przymierzamy się do ich nabycia musimy pamiętać o kilku rzeczach:
- Ochraniacze muszą ściśle przylegać do ciała, nie mogą się ruszać, kiedy kurtka albo kombinezon jest całkowicie zapięty. Ochraniacze działają tylko wtedy, gdy w trakcie wypadku pozostają one na miejscu i nie dochodzi do ich przemieszczenia. Trzeba więc poświęcić trochę czasu na wybór dobrze pasujących ochraniaczy;
- Ochraniacz na kręgosłup może zadziałać podczas bezpośredniego uderzenia właśnie w to miejsce i może zapobiec albo zminimalizować obrażenia tkanki miękkiej. Trzeba jednak pamiętać, że ochraniacz taki nie ochroni kręgosłupa przed poważniejszymi urazami, które mogą wystąpić nie na skutek bezpośredniego uderzenia, ale sił działających podczas wypadku na inne części ciała. Jeśli chcemy kupić dobry ochraniacz na kręgosłup, to oczywiście powinniśmy wybrać ten, który przeszedł odpowiednie testy.
- Jeśli nosimy pas nerkowy, to upewnijmy się, że jest on założony poniżej klatki piersiowej. Pasy nerkowe mogą zminimalizować zmęczenie w trakcie długich podróży poprzez ochronę istotnych organów przed wibracjami.
Jak dobrać kurtkę, spodnie i kombinezon
Skóra czy tkanina? To pytanie zadaje sobie obecnie wielu motocyklistów. Dawniej sprawa była prostsza – skóra charakteryzowała się znacznie lepszą odpornością na ścieranie niż tkanina, dziś jednak wiele tkanin posiada takie właściwości, a odporność na ścieranie skóry zależy jeszcze od jej gatunku. W porównaniu do skór tkaniny mają kilka dodatkowych zalet – są lżejsze, zapewniają lepszą izolację, wentylację oraz w wielu przypadkach są nieprzemakalne.
Oczywiście nie ma sensu kupować ubioru z najlepszego nawet materiału, jeśli jest on źle albo słabo uszyty, a przez to może się podczas wypadku rozpaść. Przy kupowaniu tego typu odzieży należy więc sprawdzić czy spełnia ona standardy europejskie, tzn. czy posiada znak CE i numer EN 13595.
Jeśli jednak nie możemy znaleźć na danej sztuce ubrania znaczka CE, a jesteśmy zainteresowani jej kupnem, to powinniśmy zwróć uwagę na poniższe rzeczy:
Projekt
- Należy unikać pasków i zewnętrznych kieszeni. To elementy, które mogą ulec zahaczeniu o inną część motocykla, inny pojazd lub obiekt na drodze.
- Szukajmy ubrań wykonanych z dużych płatów tkaniny, z małą ilością otworów i złączeń. Zarówno złączenia jak i szwy to potencjalne słabe punkty. W trakcie zderzenia albo tarcia o powierzchnię drogi mogą się one niespodziewanie otworzyć.
- Unikajmy ozdób na ubraniach, a także twardych lub ostrych obiektów. Metalowe sprzączki lub inne dekoracje mogą przedrzeć tkaninę w trakcie wypadku i dodatkowo zranić ciało. W szczególności nie powinny one być używane w strefach o największym ryzyku wystąpienia urazu. Trzeba także pamiętać, by, jeśli tylko jest to możliwe, opróżniać kieszenie. Takie przedmioty jak klucze czy długopisy mogą w trakcie zderzenia wbić się w skórę, natomiast większe obiekty – chociażby telefon komórkowy, może przycisnąć określony obszar ciała – a tym samym uszkodzić nerwy, a nawet złamać kość.
- Upewnijmy się, że podszewka nie jest ściśle przytwierdzona do zewnętrznej skorupy, we wspominanych wyżej strefach 1, 2 i 3. Podszewka powinna być wykonana ze śliskiego materiału i musi swobodnie się poruszać pod warstwą zewnętrzną. To pozwala ciału przesuwać się w obrębie skorupy, a przez to minimalizuje ryzyko przecięcia skóry lub wbicia się w nią ostrego przedmiotu.
Szwy i konstrukcja
Kupując odzież na motocykl zwróćmy uwagę na to, by w strefach 1, 2 lub 3 znajdowały się dwie, a nawet trzy linie szycia oraz przynajmniej jedna linia ukryta. Szwy, które się rozchodzą lub przerywają to najczęstsze powody, dla których odzież dla motocyklistów nie przechodzi europejskich testów jakościowych. Ukryte szycie to szycie, które jest chronione przed tarciem o powierzchnię drogi.
Dodatkowe warstwy muszą być przyszyte na górze głównej warstwy ochronnej, a nie stanowić oddzielnej, drugiej sekcji. Przed wybraniem danego produktu należy sprawdzić materiał i upewnić się, że nie ma żadnej dziury w głównej warstwie ochronnej. Dodatkowe warstwy powinny być podwójnie szyte.
Dobrze jest sprawdzić ilość oczek w szwach. Z zasady powinno być 11 – 14 oczek na każde5 centymetrówskóry, natomiast w przypadku tkaniny powinno ich być 13-16. Zbyt mało oczek to po prostu słaby szew. Z kolei zbyt dużo oczek może osłabić materiał i spowodować jego rozdarcie.
Ważne jest też, żeby sprawdzić czy linia szycia jest regularna i ciągła. Opuszczone albo przerwane oczka mogą osłabić szew.
Zapięcia
Wybierając odzież ochronną należy także zwrócić uwagę na zapięcia. Oto kilka ważnych wskazówek:
- Należy unikać ubrań, które mają zamki w strefach o największym ryzyku wystąpienia urazu – 1 i 2. Zamki po prostu nie powinny się znajdować w tych obszarach.
- Jeśli chodzi o zamki w strefach 3 i 4, to należy się upewnić, że znajdują się one pod zewnętrzną warstwą ubrania. Zamki powinny być również okryte z obu stron, po to, żeby zapobiec ich kontaktowi z drogą lub skórą.
- Zamki muszą być wysokiej jakości, wytrzymałe i dokładne przyszyte do ubioru.
- Należy się upewnić, że wszystkie zamknięcia są należycie chronione, a to po to, żeby nie zostały one rozprute czy oderwane w momencie dotknięcia ziemi czy też innego samochodu.
- Trzeba się upewnić, że poszczególne części ubioru lub cały kombinezon posiadają oddzielne zapięcia przy nadgarstkach i kostkach. Jest to istotne, dlatego że podczas wypadku ubiór może się podciągnąć. Oczywiście przydałoby się, żeby zapięcia te były pod zewnętrzną warstwą materiału okrywającego nadgarstek lub kostkę. Wtedy nie będzie istniało ryzyko zahaczenia zapięciem o samochód czy ziemię, a także oderwania go podczas wypadku.
- Zawsze należy zabezpieczać zapięcia przed jazdą. Są one niezbędne w każdym ubraniu, ale stanowią także słabe jego punkty, dlatego wszelkie zamki należy chronić i ciasno zapinać.
Komfort i dopasowanie
Zanim kupimy ubranie, powinniśmy je dokładnie zmierzyć. Każdy wierzchni ubiór powinno się przymierzać na ubrania czy bieliznę, w jakich zazwyczaj jeździmy na motocyklze.
Należy się upewnić, że ubranie ciasno, ale też komfortowo przylega do ciała, gdy znajdujemy się w pozycji typowej dla jazdy (siedzącej). Ubrania zbyt ciasne mogą spowodować uczucie dyskomfortu, a przede wszystkim ograniczyć przepływ krwi w czasie jazdy. Ubrania zbyt luźne mogą się z kolei uwypuklać, a potem opadać, co może być męczące i rozpraszające.
Należy unikać spodni, które zbyt luźno opinają się wokół talii. Spodnie, które będą założone zbyt nisko mogą w trakcie wypadku zostać ściągnięte w dół albo w ogóle spaść z nóg motocyklisty.
Siatki lub materiały rozciągliwe mogą być stosowane tylko w strefie nr 4. Tkaniny rozciągliwe dla komfortu, a siatki dla odpowiedniej wentylacji są dobre, ale nie powinny być używane w żadnej innej strefie.
Przymierzając konkretny ubiór, należy się w nim przejść, pozginać, nawet wyjść po schodach i kilka razy przykucnąć. Można spróbować podnieść jakiś mały obiekt z ziemi, na przykład klucze. Powinno się też sprawdzić zapas materiału podczas zginania łokcia czy kolana, jeśli jest go za mało, to może to spowodować dyskomfort podczas jazdy.
Musimy się wreszcie upewnić, że w danym stroju możemy się swobodnie poruszać, wsiadać i schodzić z motocykla. Musimy zobaczyć, czy mając kask na głowie i trzymając się kierownicy możemy swobodnie używać wszystkich przycisków albo też bez problemu oglądnąć się za siebie.
Niestety, kobiety mogą mieć trochę problemu z dopasowaniem odpowiedniego ubioru na motocykl, ponieważ większość odzieży projektuje się dla mężczyzn. Z tego względu kurtki są zazwyczaj trochę za szerokie w ramionach, a spodnie za ciasne na biodrach. Pomóc mogą tu regulowane zatrzaski, które są szczególnie użyteczne, kiedy trzeba w jednym miejscu utrzymać ochraniacze. Nie należy się jednak poddawać, zwłaszcza w Internecie można znaleźć firmy, które projektują tego typu ubrania dla kobiet. Jeśli się to nie uda, to przed udaniem się na zakupy każda miłośniczka motocykli może wykonać kilka telefonów, żeby nie tracić czasu na sklepy, gdzie ubrania są wyłącznie dla mężczyzn.
Jak dobrać odpowiednie buty
Dobranie odpowiedniego obuwia motocyklowego może stanowić wyzwanie, zwłaszcza, jeśli po przyjeździe w konkretne miejsce chcemy w tym obuwiu jeszcze gdzieś pochodzić. Ale na rynku dostępnych jest obecnie wiele dobrych produktów, w tym takich, które posiadają certyfikat jakości CE. Zawsze dobrze jest najpierw rozglądać się za produktami z symbolem CE i numerem EN 13634. Jeśli jednak nie ma takich produktów w zasięgu naszej ręki , to poniżej znajduje się kilka wskazówek, jak buty odpowiednio sobie dobrać.
Pokrycie
Najlepsze buty na motocykl to takie, które w pełni przykrywają stopę, kostkę i dolną część goleni. Zalecane są ponadto ochraniacze na golenie, podbicie, kostki i pięty. Trzeba jednak uważać na buty obite stalą – może ona nie tylko obetrzeć stopę, ale też wbić się w nią w trakcie wypadku.
Projekt
Należy sprawdzić czy buty skórzane są grube na przynajmniej2,5 mm. Większość butów wykonana jest ze skóry, ale używa się w tym celu również materiałów syntetycznych, które są lżejsze, bardziej elastyczne, a do tego wodoodporne i odporne na ścieranie.
Trzeba też sprawdzić czy podeszwy mają przynajmniej4 mmgrubości i czy są wystarczająco sztywne. Sztywna podeszwa minimalizuje ryzyko zwichnięcia stopy.
Dobrze jest popatrzeć, jak podeszwa przyczepiona jest do buta. Podeszwy szyte są mocniejsze niż podeszwy klejone lub wiązane. Te ostatnie mogą zostać oderwane , jeśli noga zostanie przeciągnięta wzdłuż drogi.
Należy też zwrócić uwagę na to czy czubek buta nie wystaje poza podeszwę.
Zapięcie
Najlepsze buty na motocykl zapina się po jego wewnętrznej stronie.
Należy unikać butów sznurowanych, chyba, że sznurówki są w pełni chronione. Takie buty mogą się rozwiązać, a podczas przeciągania nogi po drodze mogą po prostu z niej spaść. Sznurówki mogą się także zahaczyć o podnóżki, dźwignie, a nawet części innego pojazdu w trakcie wypadku.
Podczas przymierzania butów dobrze jest je zawiązać, a następnie spróbować zdjąć. Jeśli damy radę zdjąć zasznurowane buty lub gdy węzeł będzie się rozwiązywał, to nie należy kupować tych butów, bo mogą one spaść podczas wypadku.
Komfort i dopasowanie
Najlepsze buty na motocykl to takie, które są odporne na działanie tłustych substancji, wodoodporne i antypoślizgowe. Mokre stopy szybko marzną i drętwieją, a to może się okazać niebezpieczne.
Należy się upewnić, że w mierzonych butach można się swobodnie poruszać, wchodzić po schodach, wychylać się do przodu i kucać. Dla próby można spróbować schylić się po leżące na ziemi klucze.
Jeśli jest taka możliwość, to dobrze byłoby wypróbować buty na motocyklu – tzn. założyć je i wsiąść w nich na pojazd.
Należy sprawdzić czy w danym obuwiu można swobodnie operować dźwignią biegów i hamulcem. Czy buty pozwalają poczuć, co właśnie robimy?
Jak dobrać rękawiczki
Wybranie odpowiednich rękawic motocyklowych może się okazać trudną decyzją, ale jest ona bardzo ważna i trzeba się nad nią dobrze zastanowić. Rękawice muszą chronić ręce i nadgarstki, a jednocześnie nie mogą zmniejszać zdolności do operowania kontrolkami. Te rękawice, które przeszły testy jakości zgodne z przepisami Unii Europejskiej są oznaczone symbolem CE i numerem EN 13594, choć takie rękawice może być trudno znaleźć. Jeśli nie uda nam się znaleźć takich oznaczonych rękawic, to przy wyborze rękawic musimy zwrócić uwagę na kilka rzeczy, przedstawionych poniżej.
Odporność na ścieranie
- Skóra, z której wykonana jest rękawica musi mieć przynajmniej0,9 mmgrubości. To minimum, które stanowi wystarczającą ochronę przed ścieraniem. Zgodnie z europejskimi standardami rękawice motocyklowe muszą wytrzymać przynajmniej 2,5 sekundy tarcia o twardą powierzchnię.
- Należy zwrócić uwagę na taśmę pomiędzy małym palcem a palcem serdecznym. Może ona uchronić mały palec przed zwichnięciem, trzeba bowiem wiedzieć, że mały palec to zazwyczaj pierwszy punkt, który styka się z ziemią podczas upadku.
- Najlepsze rękawice na motocykl to takie, które mają kilka warstw w miejscu podstawy dłoni oraz ochraniacze na nadgarstki i na stawy. To są okolice bardzo podatne na urazy, a zatem dodatkowa ochrona jest bardzo ważna.
Pokrycie
Należy się upewnić, że rękawica przykrywa całą rękę i nadgarstek. Powinna ona wystawać przynajmniej5 cmpoza staw nadgarstkowy.
Zapięcie
- Rękawice muszą się łatwo zakładać i zdejmować
- W trakcie mierzenia rękawic dobrze jest spróbować je zdjąć, gdy są ciasno zapięte. Jeśli można je w ten sposób zdjąć, to nie należy ich kupować – w czasie wypadku istnieje ryzyko, że po prostu spadną z rąk.
- Należy sprawdzić czy wszelkie zapięcia znajdują się po wewnętrznej stronie rękawicy. Przy takim układzie zapięć ryzyko spadnięcia rękawicy albo przerwania się jest zdecydowanie mniejsze.
Konstrukcja i szwy
- Szwy rękawic powinny mieć kilka linii szycia. Przynajmniej jedna linia szycia powinna być ukryta i chroniona przez materiał.
- Nie powinno się używać rękawic ze zbyt twardymi szwami albo zbyt ostrymi brzegami. Ćwieki, klamry czy sprzączki mogą się przebić przez warstwę ochronną rękawicy i zranić rękę.
Komfort i dopasowanie
- Rękawice powinny ściśle przylegać do ręki. Nie powinny być ani zbyt ciasne, ani zbyt luźne.
- Przymierzając rękawice, należy zacisnąć pięść. Materiał nie powinien się wydymać wokół dłoni i palców, gdy ręka zaciśnięta jest na kierownicy. Powinno być jedynie trochę miejsca na każdy palec.
- Mając na rękach rękawice trzeba czuć, że swobodnie operuje się kontrolkami – przepustnicą, sprzęgłem, hamulcami czy wskaźnikami.
Trwałość koloru
- Jeśli chcemy, by nasze rękawice utrzymały swój kolor, to musimy kupić parę oznaczoną międzynarodowym numerem ISO 11642. Rękawice z takim oznaczeniem zachowają swój kolor i nie pobrudzą nam rąk, gdy staną się mokre, co jest rzeczą dosyć często spotykaną.
Jak prawidłowo dobrać kask
Kask to obowiązkowy element ubioru motocyklisty. Kupując kask należy sprawdzić czy ma on wszelkie wymagane certyfikaty jakości. Nie zawsze jednak trzeba szukać kasku posiadającego wiele takich certyfikatów, bowiem może on być wtedy cięższy i bardziej sztywny, a przez to wcale tak dobrze nie zachowywać się podczas wypadku.
Na kask nie trzeba także wydawać fortuny. Kask musi spełniać europejskie wymagania co do jakości, musi być dobrze dopasowany i mieć dobre zapięcie, a to wystarczy do zapewnienia wystarczającej ochrony głowy. Cena kasku nie zawsze idzie w parze ze stopniem ochrony, jaki zapewnia. Dodatkową wartością jest zazwyczaj bardziej komfortowa wyściółka czy też specjalny design. Przy wyborze kasku należy jednak pamiętać, że najważniejsze są dwie rzeczy: bezpieczeństwo i wygoda, reszta to dodatki.
Projekt
- Podczas wypadku większość uderzeń koncentruje się na przedniej części kasku lub po jego bokach (16 % to uderzenia w okolicę brody). Najlepszy na motocykl jest kask chroniący całą głowę i twarz. Taki kask zapewni motocykliście znacznie lepszą ochronę twarzy i brody niż kask otwarty. Kask chroni także przed kamieniami i latającymi wokół insektami, a dodatkowo zapewnia większy komfort podczas deszczu.
- Waga kasku ma dla motocyklisty niemałe znaczenie. Niektórzy motocykliści obawiają się, że kaski na całą twarz zwiększają ryzyko złamań podstawy czaszki, jednakże jak wykazały ostatnie badania, to nie projekt kasku może być niebezpieczny, ale waga kasku, wynosząca więcej niż1,5 kg.
- Należy sprawdzić materiały, z których wykonany został kask. Kaski kompozytowe, zawierające kevlar lub włókno węglowe są zazwyczaj lżejsze i mogą lepiej neutralizować uderzenie niż kaski z poliwęglanu albo ze 100 % włókna szklanego.
- Czymś pośrednim pomiędzy kaskiem otwartym a zamkniętym jest kask z klapką. Jednakże taki kask może być nieco cięższy, ponieważ zawiasy mogą trochę ważyć.
- Kask to nie wszystko. Trzeba mieć jeszcze gogle albo osłonę. Niezależnie od rodzaju ochrony należy pamiętać, że ochrona oczu jest dla motocyklisty niezwykle istotna.
Dopasowanie kasku
- Kask musi zakrywać całe czoło. Patrząc w górę musimy być w stanie zobaczyć jego brzeg. Kask nie może być ani za luźny, tzn. ruszać się na głowie, ani też zbytnio cisnąć czoła. Na mierzenie kasku należy poświęcić trochę czasu – najpierw założyć go na głowę, a później pochodzić w nim jakieś 5 czy 10 minut. Najważniejsze jest, by kask dobrze przylegał, ale nie należy też zapominać o wygodzie kasku, który przecież wkłada się na głowę na długie godziny.
- Przy mierzeniu kasku dobrze jest skorzystać z pomocy drugiej osoby. Niech złapie cię ona za kask od tyłu i postara się nim poruszać w górę i do przodu. Jeśli kask spadnie albo opadnie na oczy, to trzeba go mocniej zapiąć, jeśli jednak mimo tego będzie się ruszał, to należy zrezygnować z tego modelu.
- Dokładne dopasowanie kasku jest nawet ważniejsze w przypadku kasków otwartych. Badania wykazały bowiem że jest bardziej prawdopodobne, że to właśnie ten rodzaj kasku spadnie z głowy motocyklisty w trakcie wypadku.
- Odpowiednie dopasowanie kasku do głowy jest ważniejsze niż jego marka. Skorupa kasku i kształt podszewki różnią się w zależności od marki, tak jak motocykliści różnią się ze względu na kształt głowy. Przed dokonaniem zakupu należy więc zmierzyć kilka rodzajów kasków, wykonanych przez różne firmy. Ważne jest , żeby dobrać kask dobrej jakości, ale jeszcze ważniejsze jest, by dobrze pasował on do głowy.
Jakość widzenia
Niezależnie od tego czy kask wyposażony jest w gogle, czy w osłonę, należy sprawdzić, jaka jest jakość widzenia. W tym celu należy m.in. sprawdzić widzenie peryferyjne czy też obrócić głowę i zobaczyć, jak daleko nasz wzrok sięga do tyłu. W przypadku okularów lub okularów słonecznych dobrze jest sprawdzić czy za bardzo gdzieś nas nie cisną i czy można je łatwo zdjąć, mając wciąż na sobie kask. Osłona i gogle muszą posiadać najwyższe certyfikaty jakości. Jeśli kask posiada przyciemnianą osłonę, to zawsze należy mieć ze sobą jeszcze dodatkową, zwykłą osłonę. Przyciemnianej osłony nie można używać w nocy i przy słabym świetle.
Komfort
- Wentylowany kask to całkiem dobry pomysł. Dużo ciepła jest uwalniane przez głowę, dlatego przykrywanie jej w czasie upału może sprawić uczucie dyskomfortu. Wentylowany kask może ten dyskomfort zmniejszyć albo w ogóle mu zapobiec.
- Podczas mgły dobrze jest założyć na kask specjalne tarcze, a podczas wiatru zastosować odpowietrznik na brodę.
- Dobrze jest mieć kask z wymienialną podszewką. Kiedy wyściółkę kasku można wymienić lub też wyprać, to kask służy motocykliście dłużej i lepiej.
- W celu ochrony uszu można używać specjalnych zatyczek. Mając na głowie kask i jadąc motocyklem do uszu docierają różne hałasy, spowodowane opływającym osłonę czy odpowietrzniki wiatrem. Aby wybrać kask o zredukowanym poziomie hałasu trzeba poczytać opinie o kaskach w specjalistycznych magazynach albo zapytać o to znajomych motocyklistów. Ale nie tylko kask jest czynnikiem sprzyjającym powstawaniu hałasu. Jest nim także rodzaj motocyklu, którego budowa i konkretne rozłożenie przyrządów czy kontrolek powoduje inny obieg wiatru i inny świst. Dlatego kask, który wydaje się być cichy na jednym motocyklze, może być głośny na innym pojeździe. Korki do uszu mogą zredukować poziom hałasu, ale trzeba uważać, by całkowicie się nie ogłuszyć, bo przecież trzeba wiedzieć, co dzieje się na drodze.
Wiek kasku i stan
- Nie należy kupować starych kasków ani kasków z drugiej ręki. Generalnie wyściółka kasku zaczyna odstawać od skorupy po jakiś siedmiu latach, natomiast nie wiadomo dokładnie, jak długo kask utrzyma swoje najwyższej klasy właściwości ochronne. Dlatego jeśli motocyklista wraca do jazdy po dłuższej przerwie, to powinien kupić nowy kask.
- Po odstawieniu starego kasku na półkę powinno się mu odciąć paski i zapięcia, po to, by nie został on już użyty przez kogoś innego.
- Nigdy nie powinno się używać kasku, który został stłuczony na skutek wypadku. Uszkodzeń może nie być widać, jednak po wypadku kask może i tak stracić wiele ze swoich ochronnych właściwości. Z tego też powodu nie należy kupować kasków z drugiej ręki, ponieważ czasem trudno jest powiedzieć czy przypadkiem ktoś nie miał go na sobie w czasie wypadku.
- Również pasażer motocykla nie może mieć na sobie źle dopasowanego czy też starego, zużytego kasku. Trzeba pamiętać, że jeśli kask rusza się na głowie pasażera, to nie będzie on dla niego stanowił wystarczającej ochrony.
Po upuszczeniu kasku i wygięciu bądź pęknięciu skorupy należy go od razu wyrzucić do śmieci. Trzeba pamiętać, że przed urazem chroni przede wszystkim wewnętrzna strona kasku. Jeśli skorupa uległa uszkodzeniu, to najprawdopodobniej wewnętrzna strona również. Oczywiście nie należy tu popadać w przesadę. Jeśli kask został upuszczony z niewielkiej wysokości, np. z motocyklu, który nie znajdował się w danym momencie w ruchu, to ryzyko jego uszkodzenia jest naprawdę minimalne. Choć z drugiej strony nikt nie może zagwarantować, że kask nie doznał wtedy jakiś minimalnych uszkodzeń. Natomiast właściwości ochronne kasku może skutecznie zredukować np. cała seria drobnych upuszczeń. Należy więc w tym wypadku zachować zdrowy rozsądek.
Konserwacja kasku
- Kładąc kask na ziemi powinno się go przynajmniej kłaść na rękawicach.
- Kask powinno się zawieszać na zamontowanych pod siedzeniem haczykach, które są w wyposażeniu większości motocykli. Haczyki pozwalają zapobiec upuszczeniom kasku, a także jego kradzieży. Nie powinno się opierać na osłonie kasku, ponieważ może ona przez to pociemnieć, a nawet stracić powłokę pochłaniającą promienie słoneczne.
- Dobrze jest zainwestować w odpowiedni ochraniacz na kask, wykonany z odpowiednich, twardych materiałów.
- Należy w szczególności dbać o osłonę, która powinna być czysta i pozbawiona zarysowań. W tym celu dobrze jest zakładać na kask wykonany z miękkiego materiału woreczek.
- Osłonę najlepiej jest czyścić płynem do mycia naczyń i wodą. Podczas mycia powinno się używać jedynie rąk, ponieważ nawet miękkie szczoteczki mogą zarysować jej powierzchnię.
-Nigdy nie powinno się przecierać osłony na sucho – bo to może łatwo zarysować jej powierzchnię.
- Malowanie kasku lub ozdabianie go nie jest specjalnie dobrym pomysłem, ponieważ rozpuszczalniki z farb albo kleje mogą zmniejszyć właściwości ochronne kasku.
Standardy
W Europie każdy rodzaj odzieży ochronnej przechodzi odpowiednie testy wytrzymałościowe. Niezależnie od tego, czy są to kurtki, czy też spodnie lub rękawice – ich jakość sprawdza się w specjalnych testach wypadkowych. Każda odzież, która spełnia europejskie wymagania jakościowe posiada oznaczenie CE, symbol motocyklisty i numer swojego standardu.
Różne Europejskie Standardy odpowiadają różnym rodzajom ubrania:
- EN 1621-1 – ochraniacze na kończyny
- EN 1621-2 – ochraniacze na plecy
- EN 13595 – kurtki, spodnie, kombinezony
- EN 13634 – buty
- EN 13594 – rękawice.
Obecnie mało jest jeszcze na świecie odzieży oznaczonej symbolem CE, chociaż jej liczba rośnie. CE – to najlepsze oznaczenie jakości, ale nie znaczy to, że produkty nieposiadające takiego oznaczenia nie są dobre – trzeba tylko wiedzieć, czego się szuka.
Niektóre europejskie czasopisma dla motocyklistów przeprowadzają własne testy produktów, używając do tego wytycznych spełniających europejskie standardy. Co ciekawe, w testach wychodzi, że ani cena, ani tym bardziej marka nie są super wiarygodnym wskaźnikiem jakości. Niektóre dobrze znane i drogie marki wypadają w testach słabo, a produkty tańsze często radzą sobie w tym względzie znaczne lepiej.
Tekst inspirowany tłumaczeniem broszury