Widzieć i być widzianym. Rzućmy trochę światła na jazdę w ciemności

Wielu rozsądnych i doświadczonych motocyklistów wyznaje jedną żelazną zasadę: nie jeżdżą nocą. Szczególnie, kiedy mieszkają w okolicy, w której roi się od jeleni. Jazda nocą obarczona jest znacznie większym ryzykiem niż jazda w ciągu dnia i nie wynika to jedynie z możliwości napotkania wtedy na drodze jeleni czy innych nocnych zwierząt.

Oczywiście musimy pamiętać, że kiedy mówimy o bezpieczeństwie jazdy na motorze, to mamy na myśli tak naprawdę jedynie względne bezpieczeństwo. Nie istnieje coś takiego jak absolutne bezpieczeństwo, jest to kategoria wyłącznie teoretyczna, w praktyce mamy do czynienia jedynie z rożnymi poziomami ryzyka. Jednakże, podejmując odpowiednie środki ostrożności i ucząc się pewnych podstawowych zasad możemy albo zminimalizować potencjalne ryzyko, albo przynajmniej uczynić je bardziej przewidywalnym.

Bycie widocznym

Być widocznym na drodze - tej Pani na pewno się to udało

Bycie widocznym jest najważniejszą rzeczą, o jakiej musi pamiętać motocyklista wsiadając nocą na motor. Istnieje taki termin jak ‘ rzucający się w oczy’, który oznacza umiejętność zwracania na siebie uwagi innych użytkowników ruchu drogowego. Jak zaraz zobaczycie, można ‘rzucać się w oczy’ na wiele sposobów.

Pierwszym z nich jest używanie wszystkich świateł, jakie posiada wasz motocykl. Jeśli posiadacie światła pomocnicze, to nocą powinniście je mieć zawsze włączone. Kiedy jest to konieczne i możliwe, używajcie też długich świateł. Ważne jest, żebyście używali migacza wskazującego na to, że hamujecie lub chcecie się zatrzymać. Wreszcie niezwykle istotne jest konsekwentne używanie kierunkowskazów i informowanie tym samym innych uczestników ruchu drogowego o dokonywanych przez was manewrach.

Innym istotnym aspektem bezpiecznej jazdy w nocy jest noszenie odblaskowej odzieży. Nawet jeśli wiele kurtek marki Harley- Davidson Genuine Motor Clothes zawiera elementy odblaskowe, to nie zaszkodzi wam założyć dodatkowej, odblaskowej kamizelki. Rozsądne jest też naklejenie jakiejś taśmy odblaskowej na kask, zwłaszcza, gdy jest on czarnego koloru. Wreszcie, upewnijcie się przed rozpoczęciem jazdy czy wszystkie reflektory są wystarczająco czyste.

Widzieć wyraźnie

Podczas jazdy motocyklem musicie być pewni, że wyraźnie widzicie to co dzieje się na drodze. Jakość widzenia poważnie ograniczyć mogą bowiem zarysowane lub brudne gogle motocyklowe, okulary korekcyjne, osłony twarzy albo przednie szyby. Plamy, które nie są widoczne w świetle dziennym, mogą stanowić problem w nocy, kiedy pada na nie światło z ulicznych latarni lub z reflektorów innych pojazdów. Jeśli używacie gogli lub kasku z wymiennymi częściami, to upewnijcie się, że macie ze sobą zapasowe części. Możecie być zmuszeni wymienić je po zapadnięciu zmroku. W takim przypadku dobrze by było, żebyście mieli jeszcze latarkę, dzięki której zainstalowanie zapasowych części w ciemnościach będzie o wiele łatwiejsze.

Pamiętajcie, że przedmioty widziane nocą tracą swoją ostrość. Kiedy źrenice rozszerzają się, w związku z mniejszą ilością docierającego do nich światła, to kontury przedmiotów nie są już tak wyraźne jak wtedy, gdy jest jasno. Jeśli nosicie czasem okulary korygujące krótkowzroczność, to podczas jazdy nocą założenie ich powinno być waszym obowiązkiem.

Dobre widzenie oznacza również, że nie możecie, jak to się czasem potocznie mówi, „wyprzedzać” swojego przedniego światła. Oznacza to, że nie możecie jechać tak szybko, by nie być w stanie zauważyć i zareagować na przeszkodę, która pojawia się na samym przedzie oświetlanego przez wasz reflektor odcinka drogi.

System SOR (Skanowanie [obserwowanie] – Ocena – Reakcja) zakłada, że stale i aktywnie obserwujecie odcinek drogi rozciągającej się przed wami, którego pokonanie zajmie wam co najmniej 12 sekund. Im szybciej jedziecie, tym ten odcinek staje się dłuższy. Skuteczna obserwacja takiego długiego odcinka jest wystarczająco trudna w dzień, a nocą staje się prawie niemożliwa. Dlatego bardzo ważne jest, abyście potrafili panować nad szybkością swojej jazdy.

Dobrym sposobem na powiększenie pola widzenia jest też wykorzystywanie świateł pojazdu znajdującego się przed wami. Jeśli zwrócicie uwagę na to, co znajduje się w świetle reflektorów innych pojazdów, to możecie uzyskać więcej informacji o tym co dzieje się na drodze, a to może z kolei pomóc wam podjąć lepszą decyzję dotyczącą prowadzenia waszego motocykla.

Zwierzęta

W celu uniknięcia kolizji ze zwierzętami należy sobie przede wszystkim uświadomić, na których odcinkach drogi można je najczęściej spotkać. Znaki ostrzegające przed zwierzętami trzeba traktować niezwykle poważnie. Są one najczęściej umieszczane w miejscach, gdzie ilość kolizji pojazdów ze zwierzętami jest wyższa niż średnia takich zdarzeń dla innych dróg. Pamiętajcie, że jelenie i wiele innych zwierząt są stworzeniami nocnymi, więc należy ich szczególnie wypatrywać o zmierzchu, o świcie i po całkowitym zapadnięciu ciemności. Zwracajcie uwagę przede wszystkim na poruszające się cienie, a także na świecące się na poboczu oczy. Najlepszym sposobem na uniknięcie kolizji ze zwierzęciem jest jazda z włączonymi długimi światłami, oczywiście jeśli żaden pojazd nie zbliża się w tym czasie z naprzeciwka.

Dodatkowe czynniki ryzyka

Jazda w ciemności już sama w sobie jest niebezpieczna, a jeśli dojdą do niej jeszcze inne zdarzenia, to może się ona okazać naprawdę ryzykowna.

Jednym z takich zdarzeń jest deszcz. Jazda w ciemności i podczas padającego deszczu może znacząco pogorszyć jakość waszego widzenia i, co gorsze, może utrudnić innym kierowcom wyraźne widzenie was na drodze. Ponadto załamujące się w kroplach deszczu światło zbliżających się pojazdów może wywołać dodatkowe refleksy na waszych goglach, osłonie twarzy czy przedniej szybie.
Kolejnym czynnikiem ryzyka są remonty drogowe. Odcinek drogi w pobliżu placu budowy przypomina nocą istne pole minowe. Ważne jest, abyście w takiej sytuacji używali technik systemu SOR i nie przeceniali jednocześnie możliwości waszych motocykli. Jeśli to konieczne, to zostawcie włączone światła awaryjne i utrzymujcie bezpieczny dystans do innych pojazdów znajdujących się na drodze.
Znużenie jest następnym istotnym elementem ryzyka podczas jazdy nocą. Nawet jeśli nie macie wrażenia, że zaraz zaśniecie na motorze, to zmęczenie i tak w znaczący sposób wpływa na umiejętność oceny sytuacji. Uważnie oceniajcie więc stopień waszego zmęczenia i jeśli nie jest to absolutnie konieczne, to nie podróżujcie nocą.
Niebezpieczeństwo może też stanowić zmiana temperatury. W nocy może ona raptownie spaść, a jeśli zbliży się do zera, to musicie zachować szczególną ostrożność na mostach (gdzie warstewka lodu tworzy się najwcześniej) i na obszarach o większej wilgotności. Pamiętajcie też, by na takie okazje mieć przygotowaną dodatkową odzież.
Niestety, nocą bardziej prawdopodobne jest też natknięcie się na kierowców, którzy nadużyli alkoholu. Musicie więc zwracać szczególną uwagę na pojazdy jadące wężykiem i trzymać się w bezpiecznej od nich odległości. Właściwie najlepiej byłoby się w takim wypadku zatrzymać i po prostu zadzwonić na policję.

Trzymajcie nerwy na wodzy

Aby zakończyć, warto jeszcze zwrócić uwagę na to, że jazda nocą może zwiększyć poziom waszego stresu, a to z kolei może wpłynąć na ocenę przez was sytuacji na drodze i zdolność inteligentnego prowadzenia motocykla. Ale przyswojenie sobie omówionych powyżej zasad bezpiecznej jazdy nocą powinno sprawić, że nauczycie się lepiej poruszać w takich warunkach, nabierzecie pewności siebie, a w konsekwencji będziecie prowadzić spokojniej i z większą przyjemnością.

PAMIĘTAJ! BEZPIECZENSTWO PRZEDE WSZYSTKIM

[przyp. Steffek]

[Artykuł ukazał się w „The magazine of the H.O.G. experience” / summer 2010 pod oryginalnym tytułem : „To see and be seen” – Becky Tillman - tłumaczenie inspirowane]